Publicatiedatum: 13 december 2024

Ben je geïnteresseerd in beleggen of wil je meer weten over de financiële markten? Dan ben je vast wel eens de term AEX tegengekomen. Maar wat houdt de AEX eigenlijk in? In dit artikel leggen we uit wat de AEX-index precies is, hoe deze is opgebouwd en welke aandelen op deze iconische Nederlandse beurs worden verhandeld. Daarnaast bespreken we waarom de AEX zo belangrijk is voor beleggers en hoe de bewegingen in deze index vaak worden gezien als een weerspiegeling van de Nederlandse economie. Of je nu een beginnende belegger bent of gewoon nieuwsgierig naar financiële trends, hier vind je alle essentiële informatie over de AEX.

Wat is de AEX?

De AEX, of Amsterdam Exchange Index, is de bekendste aandelenindex van Nederland en een belangrijke graadmeter voor de Nederlandse economie. Deze index bestaat uit de 25 grootste en meest verhandelde bedrijven die genoteerd staan aan de Amsterdamse beurs, onderdeel van Euronext. Denk aan grote namen zoals ASML, Shell en ING, die vaak wereldwijd actief zijn en daarmee ook internationaal aanzien genieten.

Klik HIER voor de samenstelling van de AEX per 28 juni 2024

Voor iemand die zich begint te verdiepen in de beurs, biedt de AEX een overzichtelijke introductie tot de grootste en meest invloedrijke bedrijven van Nederland. De index functioneert als een soort barometer: stijgende aandelenkoersen binnen de index leiden tot een stijging van de AEX, terwijl dalende koersen het omgekeerde effect hebben. Dit maakt de AEX tot een praktische indicator voor de algehele stemming op de Nederlandse beurs.

Voor meer ervaren beleggers is de AEX niet alleen een bron van marktinzichten, maar ook een referentiepunt om de prestaties van hun eigen portefeuille mee te vergelijken. De bedrijven in de index spelen een belangrijke rol in sectoren zoals technologie, energie en financiën, waardoor de AEX ook internationaal van betekenis is. Of je nu een beginnende belegger bent of al jaren actief op de markten, de AEX biedt waardevolle informatie en blijft een onmisbare graadmeter voor de financiële wereld.

Hoe is de AEX ontstaan? 

De AEX, of Amsterdam Exchange Index, werd in 1983 opgericht door de Amsterdamse Effectenbeurs, een van de oudste beurzen ter wereld. De index ontstond vanuit de behoefte aan een duidelijke maatstaf voor de prestaties van de belangrijkste beursgenoteerde bedrijven in Nederland. In eerste instantie stond de index bekend als de EOE-index, genoemd naar de European Options Exchange. Bij de oprichting omvatte de index 13 bedrijven, en dit groeide later uit tot de huidige 25.

Beleggen in de AEX

Beleggen in de AEX biedt diverse voordelen, zowel voor beginnende als ervaren beleggers. De index bestaat uit 25 van de grootste en meest stabiele bedrijven in Nederland, vaak met een sterke internationale aanwezigheid. Hierdoor krijg je bij beleggingen in de AEX directe blootstelling aan enkele van de belangrijkste sectoren, zoals technologie, energie, en financiën, die een grote invloed hebben op de wereldeconomie.

Een ander voordeel van beleggen in de AEX is de diversificatie die de index biedt. Door te investeren in de index, bijvoorbeeld via een ETF (Exchange Traded Fund), spreid je je investering automatisch over meerdere bedrijven. Dit vermindert het risico dat gepaard gaat met het beleggen in één enkel aandeel. Daarnaast wordt de AEX gezien als een betrouwbare graadmeter voor de Nederlandse economie, waardoor het een interessante keuze kan zijn voor beleggers die specifiek vertrouwen hebben in de economische vooruitzichten van Nederland.

Bovendien is de AEX relatief transparant en goed te volgen. De prestaties van de bedrijven in de index worden dagelijks gepubliceerd, en het is eenvoudig om trends en ontwikkelingen bij te houden. Voor veel beleggers is het daarom een aantrekkelijke optie, zowel voor lange termijn groei als voor het inspelen op marktontwikkelingen.

De evolutie van de AEX: van toen tot nu

Vanaf 1990 begon de AEX een significante prijsontwikkeling te doormaken die sterk samenhing met de economische omstandigheden en de marktdynamiek van die tijd. In de vroege jaren '90 startte de index met een waarde van rond de 300 punten. Gedurende het decennium steeg de AEX gestaag, met een opvallende stijging rond de periode van de internetzeepbel aan het einde van de jaren '90. In 2000 bereikte de AEX een recordhoogte van meer dan 650 punten, mede door de sterke groei van technologiebedrijven en optimisme over de digitale toekomst.
 

Na de piek in 2000 volgde echter een scherpe correctie, die werd veroorzaakt door de dotcom-crisis. De AEX daalde in de daaropvolgende jaren sterk en bereikte in 2003 een dieptepunt van ongeveer 240 punten. Dit tijdperk van volatiliteit benadrukte de kwetsbaarheid van de aandelenmarkten. Toch herstelde de AEX zich geleidelijk in de jaren daarna, met stabilisatie en groei in de prijsontwikkeling.

In de daaropvolgende jaren heeft de AEX een opmerkelijk herstel doorgemaakt en heeft het zijn positie als belangrijke indicator voor de Nederlandse economie verstevigd. De index heeft sindsdien een constante groei gekend, mede dankzij de sterke prestaties van bedrijven in sectoren zoals technologie, duurzame energie en financiële diensten. Hieronder kunt u dit aan de hand van een grafiek zien. 

Periodieke wijzigingen in de wegingen van de AEX-index

De AEX-index, als belangrijkste graadmeter voor de Nederlandse aandelenmarkt, ondergaat periodieke wijzigingen in de wegingen van de bedrijven die erin zijn opgenomen. Deze wijzigingen vinden doorgaans elk kwartaal plaats en zijn gebaseerd op de marktkapitalisatie van de bedrijven. Marktkapitalisatie is de totale waarde van een bedrijf, berekend door de aandelenprijs te vermenigvuldigen met het aantal uitstaande aandelen. Hierdoor hebben grotere bedrijven meer invloed op de index dan kleinere bedrijven. Handelsvolume kan echter ook invloed hebben op de index, vooral wanneer het gaat om de liquiditeit en het vermogen van beleggers om in en uit posities te stappen. Hoge volumes kunnen wijzen op sterke interesse en kunnen ook de prijsbewegingen van aandelen beïnvloeden. Als er veel vraag is naar aandelen met een hoge marktkapitalisatie, kan dit de indexwaarde verder beïnvloeden.

De reden voor deze periodieke herzieningen is om ervoor te zorgen dat de AEX een accurate en actuele weerspiegeling blijft van de prestaties van de meest invloedrijke beursgenoteerde bedrijven in Nederland. Wanneer een bedrijf een aanzienlijke stijging of daling in zijn marktkapitalisatie of handelsvolume ervaart, kan dit de weging van dat bedrijf binnen de index beïnvloeden. Bijvoorbeeld, als een groot bedrijf zoals ASML in waarde toeneemt, kan het een groter percentage van de index gaan uitmaken, wat de totale indexwaarde naar boven kan stuwen. Omgekeerd kan een daling in de waarde van een bedrijf leiden tot een lagere weging en een negatieve impact op de index.

Deze periodieke wijzigingen zijn cruciaal voor beleggers, omdat ze niet alleen de samenstelling van de index beïnvloeden, maar ook de algehele prestaties van de AEX. Beleggers moeten zich bewust zijn van deze wijzigingen, aangezien ze kunnen leiden tot fluctuaties in de index die van invloed zijn op beleggingsstrategieën. Bovendien kunnen beleggers die via Exchange Traded Funds (ETF's) of indexfondsen in de AEX investeren, profiteren van deze wijzigingen door een bredere diversificatie en blootstelling aan de sterkste bedrijven van Nederland.